همه ما هنگام مواجه شدن با یک حاثه ناگوار و سخت و یا شکست عشقی از اصطلاح “شکستن قلب” استفاده میکنیم. اما جالب اینجاست که علم اثبات کرده است که این موضوع تنها یک اصطلاح نبوده و حقیقت دارد.
سندرم قلب شکسته چیست؟
سندرم قلب شکسته، که برای اولین بار در دهه ۱۹۹۰ در ژاپن توصیف شد، وضعیتی است که در آن عملکرد سمت چپ عضله قلب مختل میشود و سایر بخشهای قلب مجبور به تلاش بیشتر برای جبران نقص میشوند. این موضوع میتواند خطرناک باشد، زیرا بر توانایی قلب در پمپاژ مناسب خون تأثیر منفی میگذارد.
برعکس حمله قلبی هنگامی اتفاق میافتد که جریان خون که اکسیژن را به قلب منتقل میکند، محدود یا کاملاً قطع شود. اگرچه حملات قلبی و کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو دو نوع نارسایی قلبی هستند که میتوانند علائم مشابهی ایجاد کنند، اما تفاوتهای عمدهای وجود دارد که قابل ذکر است.
به گفته «جی وودی»، پزشک اورژانس و مدیر ارشد پزشکی در انستیتو سلامت حملات قلبی اغلب به دلیل انسداد ناشی از تجمع چربی معروف به پلاک در دیواره شریانی رخ میدهد که میتواند منجر به لخته شدن رگهای خونی شده و از جریان خون در عضله قلب جلوگیری میکند. همزمان، کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو ناشی از یک واکنش شدید احساسی یا جسمی است که به طور مستقیم بر روی عضله قلب تأثیر میگذارد.
طبق گفته انجمن قلب آمریکا، سندرم قلب شکسته حتی در صورت سالم بودن نیز ممکن است رخ دهد، به همین دلیل درک علل و علائم از اهمیت برخوردار است.
چه عواملی باعث سندرم قلب شکسته میشود؟
به گفته وودی، نام سندرم قلب شکسته به این واقعیت اشاره دارد که این شرایط میتواند بر اثر حوادث آسیب زای احساسی که بر قلب تأثیر منفی میگذارند، ایجاد شود.
این پزشک میگوید متداولترین استرسی که میتواند منجر به این بیماری شود غم و اندوه ناشی از فقدان ناگهانی یکی از اعضای خانواده است، اما او همزمان تاکید میکند که احساس شدید ترس، عصبانیت، تعجب و سایر احساسات نیز میتواند محرک باشد.
برخی وقایع دیگر هم ممکن است باعث ایجاد چنین وضعیتی شوند:
اختلال در تشخیص مهم پزشکی (یا سایر اخبار بد)، تصادف ماشین، یک ضرر مالی ویرانگر، خشونت خانگی، بیماری شدید.
حتی رویدادهای مثبت مانند ورود به یک مهمانی غافلگیر کننده یا برنده شدن در لاتاری میتواند منجر به کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو شود.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ از افزایش اندکی در بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو از زمان شیوع ویروس کرونا خبر داد. شکار مبتلایان پیش از پاندمی کرونا ۱.۷ درصد بوده و اکنون به ۷.۸ درصد رسید. علاوه بر این، مشخص شده است که شمار بیماران مبتلا به این بیماری که طی پاندمی کرونا در بیمارستان بستری شده اند، بیش از آمار ثبت شده پیش از شیوع پاندمی است.
«جنیفر هیت»، متخصص قلب در مرکز دانشگاه کلمبیا میگوید: صرف نظر از علت استرس، پاسخ بدن به دلیل آزاد کردن مقدار زیادی از هورمون استرس آدرنالین یکسان است. در برخی موارد، این موضوع میتواند منجر به کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو و شاید حمله قلبی شود.
در حالی که کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو در مردان و زنان جوان دیده میشود، یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که ۸۹.۸ درصد موارد حیرت انگیز در زنان بین ۵۸ تا ۷۵ سال رخ داده است. در این مطالعه مشخص شد که شایعترین علل این عارضه جسمی (۳۶ درصد) و به دنبال آن تروما (۷/۲۷ درصد) است.
این مطالعه همچنین نشان داد که بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو تقریباً دو برابر بیماران مبتلا به سندرم حاد کرونر (مانند حمله قلبی) دارای اختلال روانپزشکی یا عصبی هستند.
علائم سندرم قلب شکسته
وودی میگوید: بیماران مبتلا به سندرم قلب شکسته خیلی زود پس از یک واقعه بسیار استرس زا ممکن است درد قفسه سینه، تنگی نفس و افت فشار خون داشته باشند.
به گزارش انجمن قلب آمریکا سایر علایم و نشانههای کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو عبارتند از: آریتمی، حمله قلبی، تعریق، سرگیجه که این علایم ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت پس از گذراندن یک واقعه استرس زا از نظر جسمی یا عاطفی، در افراد ظاهر شود.
هیت میگوید: بعضی مبتلایان به این بیماری، آن را مانند نشستن فیل روی سینه خود توصیف میکنند. تعریق، درد فک، درد بازوی چپ، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، تپش قلب و احساس ناراحتی در وسط معده نیز از علایم احتمالی هستند.
وودی توضیح میدهد: حملات قلبی علایمی مشابه سندرم قلب شکسته دارد، بنابراین تشخیص آن مهم است، زیرا این حملات میتواند کشنده باشد.
درمان سندرم قلب شکسته
در حالی که بهبودی پس از حمله قلبی ممکن است دو تا سه ماه طول بکشد، وودی میگوید که فرد معمولاً طی یک تا شش هفته بهبودی کامل از سندرم قلب شکسته پیدا میکند و طی یک تا دو ماه کاملا بهبود مییابد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که میزان مرگ و میر در بین بیماران تاکوتسوبو سالانه ۵.۶ درصد است. در حالی که مرگ بر اثر آن نادر است و در حدود ۲۰ درصد بیماران، نارسایی قلبی رخ میدهد.
درمان سندرم قلب شکسته تا حد زیادی به علایمی که بیمار تجربه میکند، بستگی دارد و این به گفته وودی شدت بیماری را تعیین میکند.
وی اظهار کرد که پزشکان معمولاً داروهایی مانند مسدود کنندههای بتا، مهارکنندههای ACE و ادرار آورها را به شما توصیه میکنند. آنها همچنین میتوانند به بیمارانی که تجمع پلاک در دیواره شریان خود دارند، آسپرین بدهند.