گونه های زبانی ایران را بهتر بشناسیم

رضا امینی دکتری زبان‌شناسی در گردهمایی علمی هفته پژوهش که از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درحال برگزاری است، به پروژه اطلس زبانی ایران اشاره کرد که بیش از ۴۰۰ نام تا کنون در آن برای گونه‌های زبانی ثبت شده است و گفت: گونه‌های زبانی ایران برآمده از پنج خانواده زبانی شامل، هند و اروپایی، زبان‌های سامی، زبان‌های ترکی تبارآلتایی، زبان‌های قفقازی و زبان‌های دراویدی است.

او در سخنرانی با موضوع «نام‌دهی گونه‌های زبانی: ملاحظات زبانی و غیرزبانی»، به چرایی و اهمیت نام و دشواری نام‌گذاری، ملاحظات زبانی دسته‌بندی و تعیین نام گونه‌های زبانی و ملاحظات غیرزبانی در تعیین نام گونه‌های زبانی و تشریح هر یک پرداخت.

اطلس زبانی ایران در دست تهیه

مژگان اسماعیلی ـ رییس پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری ـ نیز دستاوردهای این پژوهشکده را تشریح کرد و گفت که ۳۱ طرح پژوهشی درحال انجام است.

پونه مصطفوی – عضو هیأت‌علمی و گروه زبان و گویش رایج پژوهشکده زبان‌شناسی کتیبه‌ها و متون – هم  هدف اصلی این گروه را مستندسازی، بررسی و پاسداری از میراث‌زبانی شفاهی ایران ذکر کرد و از اجرای طرح ملی اطلس زبانی ایران که از سال ۱۳۹۴ برنامه‌ریزی آن آغاز شده است، خبر داد.

کدام سکه‌ها و کتیبه‌ها درحال خوانش است؟

فریبا شریفیان ـ‌عضو هیأت‌علمی و گروه زبان‌های باستانی و متون کهن پژوهشکده زبان‌شناسی کتیبه‌ها و متون ـ‌ نیز  طرح‌های گنجینه سکه‌های ساسانی موزه شهرکرد، بررسی و پژوهش بر سکه‌های ساسانی نهاوند، قیاس میان گوی‌های اورارتویی بسطام با گوی‌های ساسانی، بررسی مُهرهای نشان ساسانی و مستندسازی سکه‌های پیش از اسلام موزه و مخزن کرمان را طرح‌های موظفی این پژوهشکده در سال پژوهشی گذشته اعلام کرد و درباره تهیه طرح ملی اطلس کتیبه‌های ایران که شامل کتیبه‌های غیرمنقول و کتیبه‌های منقول مشتمل بر مُهر، گِل، سکه، آجرنوشته، سفال‌نوشته و گِل‌نوشته است، توضیحاتی داد.

وی افزود: پس از تکمیل شناسنامه کتیبه‌های غیرمنقول و منقول که شامل اطلاعات باستان‌شناسی حرف‌نویسی، آوانویسی و ترجمه کتیبه‌ها است، اطلاعات شناسنامه‌ها وارد سایت ساترا خواهد شد.

شریفیان از مطالعه و پژوهش روی مجموعه سکه‌های ساسانی موزه بانک ملی ایران، پژوهش و مستندسازی سکه‌های قلعه فلک‌الافلاک لرستان و هنر مُهرسازی در دوران ساسانی به عنوان طرح‌های پژوهشی خارج از مرکز یاد کرد که پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند.

نادرکریمیان سردشتی ـ عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در تشریح موضوع شناخت اصول و مبانی خط ثلث، مواردی را درباره شناخت این خط، پیشینه آن، اصول و مبانی خط ثلث مطرح کرد.

او با اشاره به برخی کتیبه‌های ثلث موجود، از عبدالله صرفی، ارغون کاملی و محمدرضا امامی به عنوان ثلث‌نویسان و کتیبه‌نگاران ایرانی نام برد و از میان ثلث‌نویسان و کتیبه‌نگاران دوره معاصر به عبدالحمید ملک الکلامی سقزی، محمدعلی غروی کاتب و احد نجفی اشاره کرد و از میان ثلث‌نویسان و کتیبه‌نگاران جهان اسلام از حمدالله آماسی، راسم افندی و ابراهیم الرفاعی یاد کرد.