استان گیلان یکی از استان هایی است که به واسطه مجاورت با آب و جنگل های انبوه، سالانه گردشگران زیادی را جذب خود می‌کند. اما یکی دیگر از این عوامل آثار تاریخی با شکوه این استان است که مشهورترینشان قلعه رودخان است.
در این مطلب با توریسم اینترنشنال همراه باشید تا شمارا با این بنای تاریخی بی نظیر آشنا کنیم.
شمال کشور یکی از قطب های گردشگری کشور است، بیشتر ایرانیان به ویژه مناطق نزدیک به خطه شمال علاقه مند به بازدید از این منطقه و استفاده از امکانات رفاهی و تفریحی آن هستند، در منطقه گیلان یکی از مهم ترین مناطق گردشگری قلعه رودخان یا قلعه حسامی مشهور به قلعه هزار پله است که از جاذبه های دیدنی و تاریخی در منطقه فومن گیلان است. این قلعه زیبا و تاریخی تنها قلعه ساخته شده در دل جنگل است که ساخت آن به دوره ساسانیان باز می گردد. در این مقاله کوتاه شما را با جاذبه های گردشگری منطقه قلعه رودخان آشنا می کنیم.
آشنایی با دژ قلعه رودخان
گیلان در زمان های گذشته به دو منطقه بی یه پس یا گیلان غربی و بی یه پیش تقسیم شده بود و فومن نیز تا سالها مرکز گیلان غربی بوده است که همین امر سبب شده تا قلعه مستحکمی برای دفاع از آن منطقه احداث شود. قلعه رود خان فومن در دوران ساسانیان و در زمان حمله اعراب به ایران ساخته شده و در دوره سلجوقیان نیز مرمت گردیده است.
این قلعه در مکانی مناسب با استفاده از مصالح مقاوم و اشکال هندسی متنوع ساخته شده است. در واقع، در ساخت این قلعه، میلیون‌ها قطعه سنگ با ابعاد مختلف به چشم می خورد و در طبقات بالایی برج‌ها و پوشش سقف‌ها و کف‌ها نیز آجر بکار رفته است.
همچنین چوب نیز در قسمت های درب‌ها، پوشش داخلی سقف طبقات اول، برج‌ها و واحدهای مسکونی و پنجره‌ها وجود دارد که به خاطر رطوبت بالای هوا در این منطقه از ملات گچ، ساروج و آهک همراه با خاکستر استفاده شده است.
این قلعه در کنار رودخانه دژ رودگان یا روگان قرار دارد که در گذر زمان به قلعه رودخان تغییر یافته است. کلمه رودخان مخفف رودخانه است و قلعه رودخان به معنای قلعه‌ای در نزدیکی رودخانه است. این قلعه در زبان تالشی قله رخون گفته می شود که در واقع تغییر یافته قلعه رود خان است. همچنین اسامی دیگری مانند هزارپله، حسامی، سکسار، سگسار و سگسال نیز داشته است.
قلعه رودخان در حدود ۱۶۰۰ پله دارد که جدید هستند و برای گردشگران ساخته شده‌اند. پله‌های اصلی در طی کاوش‌های باستان‌شناسی در امتداد دیوارها و برج‌ها از زیر خاک بیرون کشیده شده است که تعداد آن‌ها به ۹۳۵ پله می‌رسد؛ برای همین این مکان به قلعه هزار پله معروف است.
قلعه رودخان با ۶/۲ هکتار مساحت، حدود ۵۰۰ متر طول دارد که در برخی نقاط عرضی متفاوت دارد. بلندی برج و باروهای آن نیز به ۱۵۰۰ متر می‌رسد. مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه آجر و سنگ است. این قلعه به‌طور کلی از دو قسمت ارگ و قورخانه تشکیل شده که ارگ محل شاه‌نشین قلعه رودخان و حرم‌سرا و قورخانه محل فعالیت‌های نظامی و زندگی سربازان بوده است. ارگ در قسمت غربی در دو طبقه و از آجر ساخته شده و قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف قلعه مسلط هستند.
ویژگی‌های جالب دژ قلعه رودخان
دژ «قلعه رودخان» یا «قلعه حسامی» قلعه ای تاریخی در ارتفاعی بین ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دریا است که در کنار رودخانه ای با همین نام واقع شده است. برخی از کارشناسان ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله ی اعراب به ایران دانسته اند.
این قلعه که در دوره ی سلجوقیان تجدید بنا شد از پایگاه های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است. بر روی کتیبه ی سر در ورودی قلعه، که اکنون در موزه ی گنجینه ی رشت نگهداری می شود، درج شده است که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام الدین امیردباج بن امیر علاالدین اسحق تجدید بنا شده است.