سریال kaleidoscope یکی از شاهکار های سال ۲۰۲۳ محسوب می‌شود که علاوه بر فیلم‌نامه زیبا و گیرا، چیزی که توجه بینندگان را به خود جذب کرد این موضوع است که این سریال قسمت‌بندی و ترتیب خاصی ندارند و شما می‌توانید به ترتیب دلخواه خودتان این سریال را ببینید.
اواخر سال ۲۰۲۱ بود که سرویس استریم نتفلیکس اعلام کرد قصد دارد یک مجموعه ۸ قسمتی جدید با نام Jigsaw (جیگسا) بسازد. بعد از گذشت مدتی مشخص شد که این سریال، قرار است به‌گونه‌ای ساخته شود که یک ترتیب خطی و منظم نداشته باشد؛ یعنی مخاطب می‌تواند هر ترتیبی را که خودش دوست دارد انتخاب کند و تا انتها ببیند. درنهایت اسم این مجموعه تغییر کرد و سریال Kaleidoscope (زیبابین)، اولین روز از سال جاری میلادی، برای مخاطبان سرویس استریم نتفلیکس پخش شد. انگار این سریال، برخلاف چیزی که سازندگان انتظار داشتند، خیلی باب طبع منتقدان نبود، زیرا امتیازات خیلی بالایی از آن‌ها نگرفت.
آن‌ها معتقد بودند که داستان‌سرایی تعاملی سریال Kaleidoscope، با وجود اینکه تازگی‌های پرزرق و برقی را ارائه می‌دهد، اما متاسفانه رشته‌های رنگی داستانی آن به یک نتیجه ناامیدکننده و بی‌روح می‌رسد. جانکارلو اسپوزیتو در نقش لئو پاپ/ری ورنون، روفس سوئل در نقش راجر سالاس/گراهام دیویس، پاز وگا در نقش ایو مرسر، پیتر مارک کندال در نقش استن لومیس، رزالین البی در نقش جودی گودوین، جی کورتنی در نقش باب گودوین، تاتی گابریل در نقش هانا کیم و یک بازیگر ایرانی به نام نیوشا نور در نقش نازن عباسی، از جمله هنرمندانی هستند که در این سریال ظاهر شدند و به ایفای نقش پرداختند.
هر قسمت از این سریال، عنوانی مرتبط با رنگ یا طیف رنگی خودش را دارد؛ رنگی که به‌طور مشخص به عنصر اصلی آن قسمت خاص مربوط می‌شود. داستان از بیست و چهار سال قبل از سرقت آغاز می‌شود و تا شش ماه بعد از سرقت را در بر می‌گیرد. خود سرویس استریم نتفلیکس در قالب توییت‌هایی، پیشنهادهایی با ترتیب‌های مختلفی را منتشر کرده بود که بینندگان می‌توانستند براساس آن پیش بروند. به‌عنوان مثال توضیح داد که همانند یک فیلم کوئنتین تارانتینویی، مثلا فیلم Pulp Fiction (داستان عامه‌پسند)، می‌توانید داستان را غیرخطی دنبال کنید؛ یا مثل یک اثر کلاسیک کاراگاهی آن را تماشا کنید.
چنین رویکردی که سرویس استریم نتفلیکس در ساخت این مجموعه داشته، باعث شده که به مخاطب اجازه دهد تا ۵۰۴۰ جایگشت منحصربه‌فرد برای تماشای آن داشته باشد (اگر فرض را بر این بگیریم که قسمت سفید را آخر از همه تماشا می‌کنید)؛ در غیر این صورت، برای تماشا تمام قسمت‌ها (از جمله سفید)، ۴۰ هزار و ۳۲۰ جایگشت مختلف وجود دارد. اما انگار ما به‌عنوان مخاطب، خیلی عادت نداریم که قسمت‌ها را بدون ترتیب نگاه کنیم. به همین منظور، یک ترتیب پیشنهادی به شما ارائه می‌کنیم که اگر قصد تماشا کردن سریال زیبابین را داشتید، براساس این ترتیب پیش بروید و آن را تماشا کنید:
- قسمت بنفش – ۲۴ سال پیش از سرقت
- قسمت سبز – ۷ سال پیش از سرقت
- قسمت زرد – ۶ هفته پیش از سرقت
- قسمت نارنجی – ۳ هفته پیش از سرقت
- قسمت آبی – ۵ روز پیش از سرقت
- قسمت سفید – روز سرقت
- قسمت قرمز – صبح بعد از سرقت
- قسمت صورتی – ۶ ماه بعد از سرقت
البته طبق گفته‌ی خود نتفلیکس و سازندگان، قسمت سفید بهتر است آخر از همه تماشا شود اما اگر دوست دارید براساس خط زمانی پیش بروید، فهرست بالا گزینه خوبی برای شروع است. اگر سریال Money Heist (سرقت پول یا خانه کاغذی) را تماشا کرده باشید، متوجه می‌شوید که داستان و المان‌های مختلفی از این مجموعه، شباهت زیادی به آن سریال دارد. خلاصه داستان منتشر شده، سریال Kaleidoscope را به این شکل معرفی می‌کند: «سریال زیبابین حول محور بزرگ‌ترین سرقتی که تا به حال انجام شده است، می‌چرخد؛ در همین حین هم انتقام، وفاداری و خیانتی را که آن را احاطه کرده است، به تصویر می‌کشد.
این سریال کاملاً از داستان واقعی الهام گرفته شده است که در آن هفتاد میلیارد دلار اوراق قرضه در مرکز شهر منهتن در طول طوفان سندی مفقود شد.» سریال زیبابین ماجرای یک دوره‌ی ۲۴-۲۵ ساله را نقل می‌کند و یک سبک آنتولوژی دارد. در این مجموعه ما شاهد یک گروه از دزدان بسیار حرفه‌ای هستیم که در تلاش هستند تا یک صندوق بزرگ و ظاهرا غیرقابل نفوذ را باز کنند؛ برای اینکه بتوانند بزرگ‌ترین درآمد و سرقت تاریخ را به نام خود رقم بزنند. طبیعی است که این صندوق توسط قدرتمندترین شرکت امنیتی دنیا محافظت شود؛ بنابراین باید گروهی از افراد کاربلد و حرفه‌ای به سراغ آن صندوق بزرگ بروند.
از سوی دیگر هم نیروهای پلیس با فاصله‌ی بسیار نزدیکی در تعقیب این گروه هستند و به هر فرصتی چنگ می‌زنند که سرنخی پیدا کنند و پیش از رخ دادن هر اتفاق فاجعه‌ای، آن‌ها را دستگیر کنند. هر قسمت از این مجموعه بخش جدیدی از پازل بزرگی از فساد، طمع، انتقام، توطئه، وفاداری و خیانت‌ها را نشان می‌دهد. حالا چطور این گروه از دزدان می‌خواهند به این صندوق دستبرد بزنند؟ نقشه آن‌ها چیست؟ کدام یکی از اعضای گروه می‌تواند جان سالم به در ببرد و فرار کند؟ دراین‌میان به چه کسی می‌توان اعتماد کرد؟ این‌ها سوالی است که سریال به مرور زمان به ما پاسخ می‌دهد؛ اما هر کسی در نقطه‌ی متفاوتی از ماجرا به پاسخ خود می‌رسد.
هر یک از اپیزودها بخشی از معمای چگونگی وقوع دزدی، آنچه در وهله اول منجر به سرقت شد و بعد از آن چه اتفاقی افتاد،به مرور زمان اضافه می‌کند. جالب است بدانید که یک گروه از پروانه‌ها Kaleidoscope نامیده می‌شود؛ هر قسمت هم یا شامل یک پروانه است یا به آن‌ها اشاره می‌شود. تقریبا در تمام صحنه‌های هر قسمت، المانی وجود دارد که اشاره مستقیمی به رنگ آن قسمت دارد. سایت‌های خیلی زیادی سریال Kaleidoscope را یک اثر دلهره‌آور، سرقتی و البته آزمایشی از سرویس استریم نتفلیکس می‌دانند. پیش از این هم ما چنین اثر مشابهی را ندیده بودیم و حتی برای ما بیننده‌ها هم مفهوم جدید و عجیبی محسوب می‌شود.
اما امیدواریم که در آینده، باز هم شاهد ساخت چنین سریال‌هایی باشیم. درست است که تا به حال مجموعه‌ای با روایت غیرخطی نداشتیم که هیچ ترتیب خاصی برای تماشای قسمت‌های آن وجود نداشته باشد؛ اما تا دلتان بخواهد، سریال‌هایی داشتیم که با محوریت سرقت‌های بزرگ و ماجراهای دلهره‌آور ساخته شده باشد. مثل همیشه هم در این قسمت ۳ سریالی را به شما معرفی می‌کنیم که شباهت زیادی با سریال زیبابین داشته باشد؛ بنابراین اگر از علاقمندان به این مجموعه هستید، سریال‌های زیر را اصلا از دست ندهید.