جنگ سرد آمریکا و شوروی یکی از حیاتیترین دوران های تاریخ بشر بود که هر روز انسان را بیشتر به وقوع آخرالزمان نزدیک میکرد.
یکی از سلاح های که شوروی طی جنگ سرد برای رقابت با آمریکا ساخت، بمب هستهای کبالت بود که تحلیلگران به آن لقب ماشین آخرالزمانی را داده اند.
برای آشنایی با تاریخچه این سلاح تا انتها با توریسم اینترنشنال همراه باشید.
مکانیزم عملکرد بمب کبالت
بمب کبالت با قرار دادن مقداری کبالت معمولی (کبالت ۵۹) در اطراف یک بمب هیدروژنی ساخته میشود. پس از انفجار بمب هیدروژنی در اثر واکنش همجوشی، نوترون تولید میشود و در مرحلهی دوم این نوترونها کبالت معمولی را به کبالت رادیواکتیو (کبالت ۶۰) تبدیل میکنند که در اثر انفجار رخ داده تبخیر میشود. این کبالت پس از تبخیر به صورت گرد و غبار به زمین برگشته و آن را آلوده میکند و مرگ تدریجی موجودات زنده شروع میشود. نیمه عمر کبالت ۶۰ برابر ۵٫۲۷ سال است و در تمام این مدت تشعشع رادیواکتیو به شدت ادامه مییابد. زمان ۵ سال در حدی است که علاوه بر تابش شدید امکان دوام آوردن انسانها در پناهگاه را نیز کم میکند. اگر بجای کبالت از برخی فلزات دیگر استفاده میشد که نیمه عمر کمی دارند دوام آوردن کوتاه مدت در پناهگاه آسانتر به نظر میرسید. دلیل اینکه این بمب خطرناکتر از انواع دیگر سلاحهای هستهای توصیف شده است همین تشعشع طولانی مدت و شدید آن است. شدت تشعشع بمب کبالت نسبت به یه بمب هستهای شکافت-همجوشی-شکافت به صورت زیر است:
در ساعت اول: ۱۵۰۰۰ برابر
در هفتهی اول: ۳۵ برابر
در ماه اول: ۵ برابر
در شش ماه اول: برابر
پس از این مدت تشعشع بمب هستهای معمولی به شدت افت میکند و باعث میشود نسبت شدت تشعشع بمب کبالت به شکل زیر ادامه یابد:
در سال اول: ۸ برابر
در ۵ سال اول: ۱۵۰ برابر
عمر طولانی ایزوتوپهای کبالت باعث میشود بمبهای کبالتی به مدت ۷۵ سال تشعشعی بیشتر از بمبهای معمولی تولید کنند.
از نظر تئوری با ۵۱۰ تن کبالت ۶۰ میتوان کل زمین را آلوده کرد چون برای هر کیلومتر مربع حدود ۱ گرم کبالت کافی است. این وضعیت تمامی ساکنان را با مرگ مواجه خواهد کرد. البته این در صورتی است که تمام کبالت با بازده صد در صد رادیواکتیو شود (که در عمل ممکن نیست) و به صورت یکنواخت در زمین پراکنده شود. با این حال میتوان گفت یک بمب کبالت برای کشتن تمامی انسانها کافی است. به همین دلیل این سلاح مخوف را ماشین قیامت مینامند.
در سال ۱۹۵۷ بریتانیا در منطقهی مارالینگای استرالیا بمبی را آزمایش کرد که در آن از تکههای کبالت برای ردگیری رادیوشیمیایی استفاده شده بود تا بازده بمب تخمین زده شود. این آزمایش شکست خورد و تکرار نشد.
در سال ۱۹۷۱ در یک آزمایش هستهای در روسیه مقادیر زیادی کبالت ۶۰ تولید شد که منشأ آن کبالت موجود در فولاد اطراف سلاح تایگا بود. در سال ۲۰۱۱ مقدار تابش گامای حاصل از این انفجار در مکان این تست پس از گذشت ۴۰ سال به نصف رسیده بود.
در سال ۲۰۱۵ گفته شد که روسیه در یک اژدر هستهای از کبالت استفاده کرده است. این مورد مشکوک به ساخت بمب کبالت برای آلوده کردن رادیواکتیو نواحی بزرگی میباشد هرچند که در مورد واقعی بودن آن شکهای بسیاری وارد شده است.
در حال حاضر مدرکی وجود ندارد که نشان دهد کشوری دست به ساخت این سلاح دیوانهوار زده است و باید پذیرفت که این سلاح در صورت ساخت هم از نظر نظامی، اقتصادی و دیگر فعالیتها غیرقابل استفاده خواهد بود مگر اینکه کسی بخواهد در یک عملیات انتحاری تمامی انسانها را نابود کند.